Η περίοδος της κυοφορίας όταν τα ζώα δεν αρμέγονται, ονομάζεται ξηρά περίοδος. Συνήθως είναι οι τελευταίοι δύο μήνες της εγκυμοσύνης και η διαχείριση τους παίζει σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα υγεία και παραγωγικότητα των ζώων.
Μετά από μια γεμάτη γαλακτοπαραγωγική περίοδο, το ζώο χρειάζεται ένα διάστημα ώστε να αναπληρώσει την σωματική του κατάσταση, να διαπλάσει κανονικά το μαστό και να προετοιμαστεί για την νέα γαλακτοπαραγωγική περίοδο. Αυτό το διάστημα το ονομάζουν ξηρά περίοδο και συνήθως διαρκεί 1,5 έως 2,5 μήνες πριν το τοκετό. Έτσι το ζώο έχει το απαραίτητο διάστημα να ξεκουραστεί και να προετοιμαστεί για την γαλακτοπαραγωγή.
Παλαιότερα η ξηρά περίοδος θεωρούνταν η «οικονομική περίοδος» των ζώων, καθώς οι παραγωγοί τάιζαν μικροποσότητες ζωοτροφών, αφού δεν άρμεγαν τα ζώα και θεωρούσαν ότι δεν είχαν μεγάλες ανάγκες. Αυτό έχει αλλάξει αρκετά τα τελευταία χρόνια και πλέον η διαχείριση των ζώων στη ξηρά περίοδο έχει βελτιωθεί.
Σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά σε υψηλοπαραγωγά ζώα, η γαλακτοπαραγωγή επιμένει και περιορίζει σημαντικά την διάρκεια της ξηράς περιόδου. Εδώ θα πρέπει να γίνει σταδιακά περιορισμός των ζωοτροφών που ταΐζονται στα ζώα και μείωση των αρμεγμάτων, ώστε να έχουμε το απαιτούμενο «στράγγισμα» των ζώων και έναρξη της ξηράς περιόδου.
Η ξηρά περίοδος συμπίπτει με το τέταρτο και πέμπτο μήνα της εγκυμοσύνης των ζώων. Πέρα από τις ανάγκες συντηρήσεως των ζώων, υπάρχουν και οι ανάγκες για την ανάπτυξη των κυοφορούμενων αμνών (εμβρύων), που πρέπει να ικανοποιηθούν. Τα εκτατικώς εκτρεφόμενα ζώα, που βασίζονται στις βοσκές, είναι δύσκολα να ικανοποιήσουν αυτές τις ανάγκες, καθώς η ξηρά περίοδος συμπίπτει συνήθως με τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, όπου στην Ελλάδα δεν υπάρχουν αρκετές βοσκές. Οι προβατίνες που εισέρχονται στη ξηρά περίοδο με καλή σωματική κατάσταση, μπορούν να αντεπεξέλθουν και σε χαμηλά επίπεδα διατροφής για λίγες ημέρες, αλλά όχι για πολύ καιρό. Χαμηλό επίπεδο διατροφής αυτή τη περίοδο, προκαλεί μειωμένη ανάπτυξη του πλακούντα, που οδηγεί σε μικρότερο βάρος αρνιών κατά τη γέννηση και αυξημένη εμβρυική θνησιμότητα.
Ειδικά το τελευταίο διάστημα πριν τη γέννα, δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στο είδος των χρησιμοποιούμενων ζωοτροφών, καθώς τα έμβρυα έχουν μεγαλώσει και δεσμεύουν μεγάλο μέρος της κοιλιάς της προβατίνας, οπότε η ποσότητα που μπορεί να φάει είναι μικρή. Επιλέγουμε τροφές που θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες των ζώων σε μικρές ποσότητες, περιορίζουμε σιγά σιγά το άχυρο και το αντικαθιστούμε με άλλες χονδροειδείς ζωοτροφές (μηδική, κ.ά.). Στην τελευταία φάση της κυοφορίας, το ζώο πρέπει να τραφεί με το μίγμα γαλακτοπαραγωγής που θα του χορηγούμε και αργότερα στο άρμεγμα, σε ποσότητα ανάλογη με τη περιεκτικότητα του μίγματος σε ενέργεια και πρωτεΐνες. Με αυτό το τρόπο, συνηθίζει ο οργανισμός του στις συμπυκνωμένες τροφές και μπορούμε ευκολότερα να αυξήσουμε τις ποσότητες μόλις χρειαστεί (έναρξη γαλακτοπαραγωγής).
Σε συνεργασία με τον υπεύθυνο κτηνίατρο της κάθε εκτροφής, στη ξηρά περίοδο θα πρέπει να ξεκινάμε και το πρόγραμμα διάφορων απαραίτητων εμβολιασμών (αποπαρασίτωσης, λοιμώδης αγαλαξίας, κ.ά.), του κοπαδιού.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, ότι η διαχείριση της ξηράς περιόδου είναι αυτή που θα καθορίσει την επιτυχία της γέννας (βάρος νεογέννητων αμνών, ποσότητα πρωτογάλακτος) και το ύψος της νέας γαλακτοπαραγωγής.
Πεταλάς Αλέξανδρος,
Σε συνεργασία με τον υπεύθυνο κτηνίατρο της κάθε εκτροφής, στη ξηρά περίοδο θα πρέπει να ξεκινάμε και το πρόγραμμα διάφορων απαραίτητων εμβολιασμών (αποπαρασίτωσης, λοιμώδης αγαλαξίας, κ.ά.), του κοπαδιού.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, ότι η διαχείριση της ξηράς περιόδου είναι αυτή που θα καθορίσει την επιτυχία της γέννας (βάρος νεογέννητων αμνών, ποσότητα πρωτογάλακτος) και το ύψος της νέας γαλακτοπαραγωγής.
Πεταλάς Αλέξανδρος,
Γεωπόνος,
Προϊστάμενος Εργ. Ζωοτροφών
